Leśnicy dążą do wzmacniania naturalnej odporności ekosystemów leśnych. Tu ważne jest dostosowanie składu gatunkowego drzewostanów do warunków siedliskowych oraz zwiększenie ich różnorodności biologicznej. Zachowanie trwałości lasu wymaga wykonania czynności ochronnych zapobiegających powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów, rozprzestrzenianiu się szkodliwych dla lasu organizmów i gospodarowaniu w lasach zwierzyną w sposób umożliwiający realizację zadań związanych z gospodarką leśną.

Zagrożenia, których zwalczaniem zajmuje się ochrona lasu można podzielić na trzy grupy:
zagrożenia biotyczne – powstają w wyniku oddziaływania organizmów żywych,
zagrożenia abiotyczne – powstają w wyniku oddziaływania czynników nieożywionych, np. klimatycznych,
zagrożenia antropogeniczne – powodowane działalnością człowieka.

Zagrożenia abiotyczne

Wpływ klimatu morskiego i kontynentalnego powoduje powstawanie w północno-wschodniej Polsce anomalii pogodowych, ekstremalnych temperatur, opadów i silnych wiatrów.

Najgroźniejsze dla lasów są występujące wiosną i jesienią huraganowe wiatry, obfite opady deszczu i śniegu.
W wyniku powstałych szkód zwiększa się baza pokarmowa i rozrodcza szkodników wtórnych, z których najgroźniejszy jest kornik drukarz. Dlatego najważniejszym zadaniem w takich warunkach, z zaangażowaniem wszystkich sił i środków jest terminowa likwidacja szkód, zapobiegająca narastaniu populacji tych owadów.

Zagrożenia biotyczne
Do zagrożeń biotycznych należą:
Choroby grzybowe (infekcyjne, liści i pędów, pni, korzeni)
Szkodniki owadzie (pierwotne i wtórne)
Szkody powodowane przez zwierzynę i gryzonie

Szkodniki pierwotne – owady atakujące drzewostany zdrowe, nie uszkodzone uprzednio przez czynniki biotyczne lub abiotyczne.Spośród tych w ostatnich latach występowały u nas przede wszystkim: brudnica mniszka, boreczniki, strzygonia choinówka, barczatka sosnówka, poproch cetyniak.

Szkodniki wtórne – owady pojawiające się masowo w następstwie osłabienia drzewostanów przez różne czynniki, zwłaszcza klimatyczne (susze, huragany, obfite opady mokrego śniegu – okiść).

W drzewostanach świerkowych każde osłabienie drzewostanów wykorzystują korniki świerka, z ich głównym przedstawicielem kornikiem drukarzem.

Podstawową metodą ochrony drzewostanów jest terminowe usuwanie i wywożenie z lasu drzew trocinkowych, czyli zaatakowanych przez korniki. Pomocnicze metody to rozrzedzanie populacji na wykładanych pułapkach klasycznych i feromonowych.
W drzewostanach sosnowych w ostatnich latach lokalnie groźny był przypłaszczek granatek, zaś w drzewostanach dębowych, jesionowych, a ostatnio również olszowych, obserwuje się proces zamierania i wydzielania się posuszu. Zjawisko uaktywniło się zwłaszcza pod koniec XX wieku i trwa do chwili obecnej. Aby ograniczyć rozmiar szkód od owadów liściożernych, leśnicy prowadzą lotnicze zabiegi ratownicze rozrzedzania populacji foliofagów liściastych.

Szkody od zwierzyny. Zwierzęta są naturalną częścią ekosystemów leśnych, dlatego za szkody istotne gospodarczo uznaje się uszkodzenia powyżej progu procentowego 20%. Wtedy stosuje się metody ochrony lasu, polegające na grodzeniu upraw leśnych, stosowaniu różnego rodzaju osłonek mechanicznych lub zabezpieczeniu repelentami – substancjami odstraszającymi lub pogarszającymi smak roślin.

W ramach profilaktyki stosowane jest wzbogacanie bazy pokarmowej zwierzyny (poletka łowieckie, uproduktywnienie i wykaszanie łąk, wykładanie drzew zgryzowych) oraz regulacja stanu populacji poszczególnych gatunków.

Część istotnych szkód rejestrowanych w lasach powodują gatunki chronione, których stan populacji tylko częściowo regulują duże drapieżniki – wilki i rysie. Dlatego szybko wzrasta ich stan liczbowy i poziom szkód powodowanych przez nie powodowany. Udział szkód istotnych gospodarczo powodowanych przez gatunki chronione (łoś, żubr i bóbr), które w naszych warunkach są licznie reprezentowane, stanowi 60% wszystkich szkód istotnych gospodarczo.

Choroby grzybowe. Do najgroźniejszych na naszym terenie patogenów grzybowych należą korzeniowiec wieloletni (huba korzeniowa) i opieńka miodowa. Aktywności grzybów patogenicznych sprzyjają niekorzystne czynniki atmosferyczne i duży udział drzewostanów na gruntach porolnych.  
Podstawową formą ochrony drzewostanów sosnowych przed grzybami korzeniowymi na gruntach porolnych jest wprowadzanie grzyba konkurencyjnego o nazwie Phlebiopsis gigantea (PG IBL). Mechanicznie zwalcza się grzyby poprzez wyrywanie i niszczenie zasiedlonych drzewek w uprawach i młodnikach. Profilaktyczne zabiegi ochronne przed zgorzelą, osutkami i mączniakiem dębu wykonuje się tylko w szkółkach leśnych.

Zagrożenia antropogeniczne
Lasy RDLP Białystok są zagrożone przez emisje przemysłowe w niewielkim stopniu i prezentują się najkorzystniej w skali kraju, głównie ze względu na dużą odległość od źródeł emisji przemysłowych.
Lasy wokół dużych miast, głównie Białegostoku, są narażone na nadmierną penetrację ludności, co powoduje wydeptywanie i zaśmiecanie terenów leśnych.

Publikacje dotyczące integrowanej ochrony drzewostanów iglastych i liściastych znajdują się w załączeniu w pliku pdf.