Dzwonek - kwiat łąk, leśnych polan i ogrodów

Jest ich mnóstwo, bo aż trzysta gatunków. Bywają mocne lub wiotkie, miniaturowe lub postawne, rosną na łąkach, leśnych polanach, w górach i w ogrodach. Są niebieskie i fioletowe we wszystkich odcieniach, rzadziej białe albo różowe. W Polsce występuje kilka rodzajów dzwonka: m.in. brzoskwiniolistny, okrągłolistny, pokrzywolistny, jednostronny oraz rozpierzchły. I właśnie tego rozpierzchłego możemy spotkać niemal na każdej łące śródleśnej, polanie, parku czy nawet pastwisku.

Jest gatunkiem światłolubnym. Jego niebieskofioletowe kwiaty rozwijają się na końcach bocznych pędów. Otwierają się tylko w dzień przy pięknej pogodzie. Przywabiają pszczoły i trzmiele, które wchodzą głęboko do ich wnętrza, by spijać znajdujący się tam nektar. Zapylane są głównie przez pszczoły, a w przypadku ich braku dochodzi do samozapylenia.

Dzwonek rozpierzchły jest delikatną rośliną osiągającą wysokość od 20 do 70 cm.

Roślina ma cienki korzeń, wzniesioną i rozgałęzioną łodygę, nieco szorstko owłosioną. Liście dolne podłużnie łopatkowate, długości do 4 cm. Liście łodygowe krótsze i wąskie. Z zerwanego liścia wypływa sok mleczny.

Kwitnie od maja do sierpnia. Szeroko otwarte, niebieskie kwiaty zebrane są w luźny, rozgałęziony kwiatostan. Kwiaty ustawione są pionowo na długich szypułach. Korona jest rozcięta na pięć równych łatek.

Trzmiele i dzikie pszczoły nie tylko spijają nektar znajdujący się w dzwonku, ale też chętnie nocują w jego wnętrzu. W letni wieczór w kwiatach dzwonków można zobaczyć smacznie śpiące pszczółki.

Dzwonki to jedne z najwdzięczniejszych kwiatów lata i do tego niewymagające, dlatego też często wybieramy je do swoich przydomowych ogrodów. Zazwyczaj zadowalają się przeciętną ogrodową ziemią. Lubią miejsca słoneczne lub półcieniste, raczej wilgotne. Ale uwaga: nie przepadają za nadmiarem wilgoci. Warto też usuwać zwiędłe kwiaty. Wtedy roślina będzie dłużej pączkować i cieszyć oczy kolorem.

fot. Anna Jakimiuk

Sławę dzwonki zawdzięczały nie tylko urodzie – niektóre gatunki były popularnym przysmakiem. I tak jest do dnia dzisiejszego. Kucharze coraz częściej sięgają po liście dzwonka brzoskwiniolistnego, które można jeść ugotowane lub na surowo w sałatkach. W przypadku dzwonka jednostronnego, jadalne są także mięsiste białe korzenie. Na surowo w smaku przypominają rzodkiewkę.

Co ciekawe dzwonki posiadają również właściwości zdrowotne. Ich działanie wpływa kojąco na skórę, szczególnie dłoni i stóp. Kąpiele w naparze z płatków dzwonka poprawiają krążenie i działają uspokajająco. Natomiast maseczka z ich płatków doda blasku skórze. Tonik zrobiony z całych kwiatostanów doskonale zastąpi ten kupowany w sklepie.